در گفت‌وگو با روستانیوز مطرح شد:

دولت‌ها نباید الگوی کشت را به اجبار به کشاورز تحمیل کنند

یک کارشناس حوزه کشاورزی درباره طرح اصلاح الگوی کشت در کشور گفت: الگوی کشت به مجموعه‌ای از استعدادهای آمایشی و تجارب خانواده کشاورزی برمی‌گردد و اساساً مخالف هستیم که دولت الگوی کشت تعیین کند. در هیچ کشوری دولت‌ها الگوی کشت را به اجبار به کشاورز تحمیل نمی‌کنند، بلکه فقط نقشه راه را به کشاورزان نشان می‌دهند؛ این‌گونه که چراغ راه را بخش دولتی روشن می‌کند و بخش اجرا بر عهده بخش خصوصی، یعنی کشاورزان است.

احمد حق‌پژوه در گفت‌وگو با کشاورزان پرس به نقل از «روستانیوز» با طرح این پرسش که چرا چالش الگوی کشت در کشور ما در این حد جدی است، خاطرنشان کرد: به‌عنوان مثال در کشور روسیه الگوی کشت اجرا می‌شود و هر بخش آن محصولی را تولید می‌کند که دقیقاً استعداد اقلیمی و... دارد و چیزی به‌عنوان الگو هم برای آن‌ها تعریف نشده است. دلیل وجود این مشکل در کشور ما، خرده‌مالکان هستند. اگر بخواهیم الگویی را در جایی جا بیندازیم که تعدد مالکیت وجود دارد، در عملیات و اجرا به موانع جدی برخواهیم خورد؛ به‌عنوان مثال ۸۵درصد محصولات اساسی اتحادیه اروپا در فرانسه تولید می‌شود که دلیل موفقیت آن‌ها، شبکه تعاونی‌هاست.
این کارشناس بخش کشاورزی درباره نقش دولت‌ها در اجرای الگوی کشت گفت: دولت‌ها بر اساس شرح وظایفی که دارند، می‌توانند در جمع‌آوری و ارائه آمار دقیق تولید و همچنین مصرف سرانه به بنگاه‌های اقتصادی و بهره‌برداران نقش داشته باشند، ولی نمی‌توانند دستورها را ابلاغ و انتظار اجرا داشته باشند، زیرا ۹۶درصد اراضی کشاورزی موجود در کشور در اختیار کشاورز بوده و هم‌اکنون آمار بیش از ۳۰درصدی ضایعات محصولات کشاورزی، نتیجه اقدامات دولت است.
وی با بیان این‌که یک‌چهارم کشاورزان فرانسه جزو کشاورزان خرده‌پا و عضو شبکه دوهزار و ۶۰۰نفری تعاونی‌های کشاورزی هستند، تصریح کرد: در فرانسه با مدیریتی که می‌شود، اجازه کاشت هر محصولی به کشاورزان داده نمی‌شود و تنها محصولی کشت می‌شود که دارای حاشیه سود بالاست. اگر از الگوی کشت در کشور صحبت شود و به چالش بزرگ نظام بهره‌برداری در کشور اشاره نشود، نشان از کم‌سوادی است. این الگوی کشت باید توسط اهرم‌هایی در کشور اجرا شود. الگوی کشت طرحی است که باید در زمینه‌های کشاورزی پیاده‌سازی شود و تا ابزار پیاده‌سازی که نظم و سامان‌دادن به جامعه کشاورزی است، وجود نداشته باشد، نمی‌توانیم بهترین الگوی‌های کره‌زمین را اجرا کنیم؛ مگر این‌که ابتدا به‌دنبال اصلاح الگوی بهره‌برداری برویم.
حق‌پژوه در ادامه اظهار کرد: با تقویت نظام بهره‌برداری جمعی به‌نام تعاونی می‌توان نظام پرچالش خرده‌مالکی را حل کرد. وقتی این موضوع حل شود، خود به خود الگوی کشت هم اصلاح می‌شود. تولید بی‌هدف در بخش کشاورزی ما مشکلی است که هم‌اکنون با آن دست به گریبان هستیم. علاوه‌بر این، برای برنامه‌ریزی در تولید محصولات کشاورزی، نیازمند برخی ابزارها هستیم که در اختیار دولت نیست.
این کارشناس بخش کشاورزی با اشاره به این‌که بیش از ۷۰درصد کشاورزان ما خرده‌مالک هستند، توضیح داد: وزارت جهاد کشاورزی باید برای اجرای این الگو به اصلاح نظام بهره‌برداری کشاورزی و همچنین قوی‌کردن تعاونی‌های کشاورزی مبادرت کند.

گندم