در بررسی چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در ورود به صنعت مطرح شد:

هزینه‌ها باید به‌سمت تولید دانش فنی برود

مسیری که برای اقتصاد دانش‌بنیان تعریف شده، دارای چالش‌ها و مشکلاتی است که شرکت‌های فعال در این حوزه را به اهدافی که تعیین کرده‌اند، حداقل در حوزه‌های با تغییر سریع فناوری نمی‌رساند یا اینکه بهتر است بگوییم بسیار طولانی‌مدت است و در کوتاه‌مدت محقق نخواهد شد. این مسیر طولانی در حالی است که دنیا درحال پیشرفت است و ما تا با عبور از موانع و قوانین پیچیده بوروکراسی اداری به اهداف پیش‌بینی‌شده برسیم، کشورهای دیگر پیشرفت و تغییرات دوچندانی را شاهد خواهند بود که فاصله ما را با آن‌ها افزایش می‌دهد. پس می‌توان گفت اگر نتوانیم سرعت موردنظر را در مسیر اقتصاد دانش‌بنیان داشته باشیم و دو سال زمان برای رسیدن به یک تکنولوژی صرف کنیم، آن تکنولوژی دیگر در مقایسه با فناوری سایر کشورها عقب‌افتاده خواهد بود. این در حالی است که روند کنونی اقتصاد دانش‌بنیان و نیز تکنولوژی موجود در کشور نشان می‌دهد با سرعت کنونی ما به اهداف‌۱۴۰۴ و سرآمدی در اقتصاد منطقه دست نخواهیم یافت.

به گزارش کشاورزان پرس به نقل از روزنامه صبح نو، دکتر «مهدی غلامی»، فعال حوزه کارآفرینی و کارشناس حوزه استارتاپی و مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان توسعه تجارت بین‌الملل کسب‌وکار در گفت‌وگو با خبرنگار این نشریه  درخصوص رسیدن به نقطه‌ای که کشورمان به یک کشور دانش‌بنیان در زمینه‌های مختلف تبدیل شود، می‌گوید: اروپا از مرحله مکانیزاسیون صنعتی وارد مرحله اتوماسیون صنعتی شده و هزینه این دوران گذار را به کشورهای درحال‌توسعه و توسعه‌نیافته تحمیل کرده است. برای رسیدن به تکنولوژی در صنعت باید اصولی کار کنیم. ما صنعتگران بسیار قوی داریم ولی برای توسعه صنعت نیازمند یک باور هستیم تا سنت‌های کهنه در صنعت را کنار بگذاریم. یکی از این باورها ارتباط صنعت با دانشگاه است. صنعتگران باید مجاب شوند تا روی پروژه‌های توسعه تکنولوژی سرمایه‌گذاری کنند.
وی افزود: به‌دست‌آوردن دانش فنی هزینه دارد و کشورهای پیشرفته قطعا در انتقال فناوری، دانش فنی را یا منتقل نمی‌کنند یا به‌طور کامل انتقال نمی‌دهند. واقعی این موضوع را در صنعت خودروسازی کشورمان به‌طور واضح می‌بینیم. پس باید تکنولوژی را باور داشته باشیم. ما حدود 30سال عقب‌افتادگی تکنولوژیکی داریم چون بیشتر تکنولوژی‌های وارداتی در صنعت مربوط به دهه‌های قبل است؛ البته تحریم هم در این عقب‌افتادگی موثر بوده است.
این فعال حوزه فناوری صنعتی گفت: به‌دست‌آوردن دانش فنی نیاز به تحقیق، توسعه و بومی‌سازی دارد که متاسفانه به‌خاطر سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های نادرست به انحراف رفته و هزینه صرفا صرف انتقال فناوری شده است؛ بنابراین باید در اکوسیستم دانش‌بنیانی و حمایت‌ها  از این اکوسیستم به این موضوع توجه ویژه‌ای داشت و مسیر حمایت‌ها را به‌سمت فناوری بومی و تحقیق و توسعه برای به‌دست آوردن دانش فنی سوق داد.

سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی درست لازم است
این نکات را نیز نباید فراموش کنیم که ایران به‌لحاظ صنایع طبیعی و زیرزمینی کشوری ثروتمند است و مهم‌ترین دارایی کشور براساس فرمایشات رهبر معظم انقلاب و بزرگان، نیروی انسانی متخصص و نخبه بوده و کشور ما به‌لحاظ فارغ‌التحصیلی نیروی انسانی متخصص بالاترین سرانه‌ها را دارد.
این واضح است که اگر نتوانیم شرایط کسب‌وکار و فعالیت اجتماعی و اقتصادی تعداد بالای نیروی انسانی متخصص و نخبه را فراهم کنیم، به مهاجرت روی خواهند آورد و فرصت‌سوزی برای کشور محسوب خواهد شد؛ بنابراین اگر نخبگان بخواهند وارد فضای کسب‌وکار شوند، الزامات و اختیاراتی برای آن‌ها وجود دارد که با فضای کسب‌وکار معمولی تفاوت دارد.
این فعال حوزه استارتاپ افزود: کشور در انتقال فناوری موفق بوده ولی این انتقال بدون انتقال بسته دانش فنی صورت پذیرفته و ما را همواره وابسته آن‌ها کرده است. این یک سیاست نادرست است که نباید چنین تجربه‌ای در اکوسیستم دانش‌بنیان پیشامد کند؛ لذا همانطور که اشاره کردم در توسعه اکوسیستم دانش‌بنیانی، حاکمیت باید حتما به این نکته دقت لازم را 
داشته باشد که هزینه‌ها به‌سمت تولید دانش فنی برود و این دانش فنی بومی‌شده زیرساخت توسعه دانش‌بنیانی را به وجود آورد. از طرفی، توجه به تکمیل بودن زنجیره تامین در فرایندهای تولیدی صنعتی دانش‌محور و در دسترس بودن منابع و استفاده از پتانسیل‌های منطقه‌ای و بومی هم در بومی‌سازی فناوری و تولید دانش فنی بسیار مهم است که باید حتما مدنظر سیاست‌گذاران حوزه تجاری‌سازی فناوری کشورمان باشد .
 
2سال برای بازدهی دانش‌بنیان‌ها لازم است
«حامد امینی»، مدیر بازرگانی شرکت دانش‌بنیان پویا فن‌آوران کوثر گفت: «پدیده شرکت‌های دانش‌بنیان اگرچه چند سالی است که در کشور ایران مورد توجه قرار گرفته است اما پدیده نوظهوری در دنیا نبوده و باید توجه داشت هم‌اکنون که تعداد قابل‌توجهی از شرکت‌های دانش‌بنیان در سطح بین‌المللی در زمره برترین و ثروتمندترین بنگاه‌های اقتصادی دنیا 
قرار گرفته‌اند؛ این امر محصول بیش از ۳۰سال تجربه و حضور مستمر این شرکت‌ها در عرصه‌های ملی و بین‌المللی است. در تمام کشورهای توسعه‌یافته چرخه کاملی در سطح حاکمیت تدوین شده که بر این اساس از خلق ایده تا عرضه محصول یا خدمات به بازار در مسیری صحیح مورد حمایت قرار می‌گیرد. نکته قابل توجه آنکه راهبرد اصلی در این کشورها همانند سیاست‌های آن‌ها در حمایت از کلیه صنایع، میدان دادن به بخش خصوصی و پرهیز از تصدی‌گری دولتی است. حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان طی چند سال اخیر در ایران نیز مورد توجه ویژه قرار گرفته است. حلقه‌های مختلف زنجیره حمایتی در این راستا تعریف شده که هرکدام به زعم خویش سعی در حمایت همه‌جانبه از این شرکت‌ها و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دارند. عملکرد هریک از حلقه‌های این زنجیره از یکسو و هماهنگی و یکپارچگی میان آن‌ها از سوی دیگر محل نقد و بررسی جدی است.»
نکته قابل‌توجه دیگری که باید به‌عنوان یک مشکل جدی به آن اشاره کرد و متاسفانه عمق آسیب آن در سال‌های آتی مشخص خواهد شد، این است که به‌طور معمول حدود ۸۵درصد شرکت‌های دانش‌بنیان در سطح دنیا در بازه زمانی میانگین دو سال از آغاز فعالیت به دلایل گوناگون که برخی کاملا غیرمرتبط با جنبه فناورانه فعالیت شرکت است، به‌طور کامل ورشکسته و از بازار محو می‌شوند. دلایل این موضوع در جای خود قابل بحث و بررسی بوده و موضوعات مختلفی نظیر عدم توانایی در بازاریابی، یا ضعف در تجاری‌سازی محصولات و خدمات و در سطوحی ساده‌تر عدم اشراف صاحبان شرکت به مباحث حقوقی، بیمه و مالیاتی را شامل می‌شود.»
 
دانش‌بنیان‌ها در صف تسهیلات
این کارشناس حوزه فناوری افزود: «حاکمیت در یک حرکت صحیح اقدام به یکپارچه‌سازی حمایت‌های مالی از شرکت‌های دانش‌بنیان در قالب صندوق نوآوری و شکوفایی کرده و این اقدام از این منظر قابل تقدیر است. در این راستا، یکی از بهترین تسهیلات ارائه‌شده تسهیلات لیزینگ است. این تسهیلات در صورت وجود خریدار و در راستای تشویق خریداران به خرید از محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان تعریف شده و مورد استقبال شرکت‌های دانش‌بنیان که دارای محصولات و خدمات رقابتی در دو جنبه فناوری و قیمت هستند، قرار گرفته است؛ موضوعی که باید در حوزه ارائه تسهیلات ازسوی صندوق نوآوری و شکوفایی مورد توجه قرار بگیرد آن است که باید شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف نظیر گردش مالی، تعداد قراردادهای مرتبط با محصولات و خدمات دانش‌بنیان و... مورد ارزیابی و رده‌بندی قرار بگیرند. درحال‌حاضر بیش از ۲۵۰۰شرکت دانش‌بنیان در کشور در حال فعالیت هستند که طبق برآورد یکی از معاونان صندوق نوآوری و شکوفایی در سال گذشته حدود ۳۰۰شرکت دارای گردش مالی بالای ۵۰میلیون تومان در سال بوده‌اند. در این میان باید دقت داشت که عدالت لزوما تقسیم بالسویه تسهیلات نیست و اساسا چه لزومی دارد شرکتی که دارای هزینه جاری ۵۰میلیون تومان در سال است در صف تسهیلاتی (شامل مراحل ارزیابی و تامین بودجه) قرار گیرد که تعداد بسیاری شرکت با گردش مالی سالانه ۵۰میلیون تومان هستند.»

×

ثبت نظرات و دیدگاه شما

لطفا کد روبرو را وارد کنید

انصراف