رئیس اسبق کمیسیون چشم انداز مجلس در گفتگو با کشاورزان پرس:

نظام آموزش عالی ما تفکر و رویکرد آمایشی ندارد

"نزدیک به 40 سال است که موفق به حل جنگ بین دانش و صنعت نشده‌ایم؛ متأسفانه دست اندرکاران بیزینس و صنعت الزامی برای اینکه دانش داشته باشند و فعالان دانشگاهی الزامی برای اینکه کاربردی باشند، ندارند و اگر هم احساس کرده‌اند شرایط آن را مهیا ندیده‌اند." بخشی از صحبت‌های رئیس اسبق کمیسیون چشم انداز و نخبگان دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با کشاورزان پرس است. متن کامل آن را در ادامه می‌خوانید.

دکتر« محمدابراهیم مداحی»، رئیس اسبق کمیسیون چشم انداز و نخبگان دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام درخصوص موانع و مشکلات موجود در بخش کشاورزی اظهار داشت: اولین مانع موجود در این بخش یکپارچه نبودن زمین است؛ مدیریت نادرست زمین باعث شده که کشاورزی توجیه اقتصادی نداشته باشد. البته از گذشته تا به حال تلاشهای زیادی برای حل این مشکل انجام شده است، به طور نمونه در دوران پیش از انقلاب اسلامی به منظور یکپارچه سازی اراضی شرکت زراعی را راه اندازی و پس از انقلاب اسلامی تعاونی تولید را احداث کردند اما هیچ یک نتیجه‌ مثبتی به همراه نداشته است.

وی افزود: گسترش بی رویه شهرها،شهرک‌ها و ساخت وسازها باعث شده تا کاربری خیلی از زمین‌های کشاورزی به دلایل مختلفی، دچار چالش شود. این اتفاق کاربری کشاورزی را به سمت مسکن سازی و ساخت کارخانه‌های صنعتی تغییر داده است.

این استاد دانشگاه با اشاره به عدم مدیریت آب و خاک به عنوان یکی از معضلات اساسی بخش کشاورزی گفت: این موضوع کشور را با چالش‌های اساسی مواجه کرده است. بحران آب در کشور نیمه خشک ما از ابتدا نیازمند مدیریتی کارآمد جهت ریشه یابی بوده و باید برای آن راهکار عملیاتی اتخاذ می‌شد. نبود راهکار برای حفظ سفره‌های آب زیرزمینی، آبهای روان و انتقال آب از مناطق مختلف و همچنین آمایش نادرست صنایعی که مصرف آب بالایی دارند در مناطق خشک، باعث کاهش مصارف خانگی و کشاورزی شده است؛ اینها معضلاتی است که گریبان‌گیر کشاورزی ما شده است.

وی افزود: عدم برنامه‌ریزی برای کالاها و محصولات استراتژیک مانند گندم، جو و... وجایگزین کردن  کاشت محصولاتی مثل کیوی به جای برنج و چای و از بین رفتن پنبه ورواج کشاورزی سنتی وغرقابی که در کل دنیا منسوخ شده است و کشاورزی دیم که امروز در خیلی از کشورهای کم آب انجام نمی‌شود و به شکل آبیاری قطره‌ای و کشاورزی بی نیاز از خاک رواج دارد از مسائل مربوط به کشاورزی ماست. همه این عوامل باعث شده تا کمتر شاهد بهره‌وری در بخش کشاورزی به شکل صحیح آن باشیم.

رئیس اسبق سازمان صنایع و کشاورزی ایران در خصوص راهکار نفوذ دانش و فناوری به بخش کشاورزی گفت: ما نزدیک به 40 سال است که موفق به حل جنگ بین دانش و صنعت نشده‌ایم؛ متأسفانه دست اندرکاران بیزینس و صنعت الزامی برای اینکه دانش داشته باشند و فعالان دانشگاهی الزامی برای اینکه کاربردی باشند، احساس نکرده‌اند و اگر هم احساس کرده‌اند شرایط آن را مهیا ندیده‌اند.

وی افزود: این پرسش مطرح است که درحال حاضر دانشکده‌های کشاورزی ما تا چه اندازه عرصه‌ای برای تجربه دانش در اختیار دارند؟ این دانشگاه‌ها بیشتر جنبه تئوریکال به خود گرفته‌اند و از همه مهمتر اینکه نظام آموزش عالی ما، تصور، تفکر و رویکرد آمایشی ندارند. اگر 2000 دانشگاه در کشور داریم، همه مشابه یکدیگر هستند درحالیکه این دانشگاه‌ها باید بر آمایش سرزمین و محدوده خودشان، مأموریت گرا باشند. در این مسیر ما می‌توانیم با تولید محصولات استراتژیک دانشگاه را در جهت حفظ و ارتقای محصولات مأمور کنیم اما این اتفاقات نمی‌افتد.

مداحی بیان کرد: از طرفی در بحث دانش بنیان، ایده در دانش و ظرفیت‌های دانشگاهی و پژوهشی به وجود می‌آید، وقتی  قرار است که ایده به پدیده تبدیل شود نیازمند حمایت‌هایی در حوزه قانونگذاری، برنامه ریزی و بودجه دهی هستیم.به صرف اینکه یک معاونت فناوری در کنار ریاست جمهوری طراحی شود و یا بنیاد نخبگانی احداث شود، نمی‌توان مأموریت اصلی را ایفا کرد بلکه باید شرایط را در بستر، ذات و زمینه فعالیت فراهم کرد تا افرادی که در حوزه آموزشی و پزوهشی هستند در مسند کار قرار بگیرند.

وی ادامه داد: مجتمع‌های کشت و صنعت باید با یکپارچه سازی اراضی در کنار دانشگاه‌ها،پژوهشگاه‌ها ومراکز آموزشی فعال و هماهنگ باشند، تا بتوان گفت کشاورزی ما بر مبنای دانش بنیان پیش می‌رود. باید شرایط لجستیکی وارتباطات با مراکز دانشگاهی برای موسسات استارتاپی که در بحث دانش بنیان تشکیل می‌شوند،فراهم باشد تا این موسسات بتوانند توجیه اقتصادی داشته باشند و نقشه راهی که طراحی می‌کنند عملیاتی شود.

این پژوهشگر اقتصادی گفت: متأسفانه در این موارد جزیره‌ای عمل می‌شود؛ نمی‌توان گفت حرکت موثری در مراکز دانش بنیان رخ نداده است چرا که نسبت به گذشته پیشرفت‌هایی داشته‌ایم. اما بهتر است که به جای گذشته با کشورهای پیشرفته خود را مقایسه کنیم تا مسیر موفقیت کشورهای دیگر را مشاهده کنیم و با آینده خود مقایسه کنیم  تا ببنیم در مسیر حل مشکلات، سرعت، جهت و شتاب وجود دارد یا خیر؟ چقدر افراد تحصیل کرده در حوزه آموزشی و پژوهشی را درگیر حوزه‌های کشاورزی کرده‌ایم؟ امروز خیلی از فارغ التحصیلان کشاورزی در کاری غیر از تخصص خود مشغول هستند. این‌ها مشکلات کمی نیستند و امیدواریم در حوزه تصمیم گیری، مجلس و در حوزه دولت و نظام بودجه ریزی، طوری برنامه ریزی کنند که ضمن ماموریت محور کردن مراکز آموزشی پژوهشی در این حوزه انگیزه‌هایی در فضای قانونی کشور ایجاد شود تا هرکسی که می‌تواند ایده‌ای را به پدیده و تولید انبوه در حوزه کشاورزی  تبدیل کند، این انگیزه را پیدا کرده و تشویق شود.

گفتگو:اعظم صفایی

×

ثبت نظرات و دیدگاه شما

لطفا کد روبرو را وارد کنید

انصراف