قیمت فعلی مرغ به ضرر تولیدکننده نیست

رضا مبصری در گفت‌وگو با کشاورزان پرس به نقل از  روستانیوز درباره اشکالات ساختاری و مدیریتی در حوزه مرغ و تخم‌مرغ اظهار داشت: برای تأمین مرغ، زنجیره‌ای مثل تمام زنجیره‌های تأمین دیگر وجود دارد و با زنجیره تولید متفاوت است. زنجیره تأمین مجموعه عواملی است که کمک می‌کند مشتری در زمان مناسب و در اسرع وقت کالای مورد نیاز خود را تأمین کند. هم‌اکنون وضعیت زنجیره تأمین در کشور مناسب است؛ البته به نظر می‌رسد با اشکالاتی مواجه هستیم، اما این مشکلات به میزانی نیست که تولید را دستخوش تغییر کند. 
وی اظهار داشت: تولید در همین زمانی‌که مشکل مرغ داریم، کمبودی ندارد و بیش از نیاز هم تولید می‌شود، اما آنچه تغییر کرده و باعث شده احساس کمبود کنیم، تقاضای زیاد برای مرغ است. تقاضا در این مدت به دو دلیل بالا رفته است؛ دلیل اول، شب عید بود که همیشه در این بازه زمانی تقاضا بالا می‌رود که درباره آن هم برنامه‌ریزی شده بود و جوجه‌ریزی بیش‌تر صورت گرفته بود؛ دوم، بحث افزایش قیمت بود که به فضای متشنج بازار دامن ‌زد. 

ضرورت مدیریت فضای تقاضا و رفتار مشتری
دبیر انجمن تولیدکنندگان زنجیره‌ای گوشت مرغ تصریح‌کرد: اگر مصرف‌کننده را بترسانیم ‌که قرار است در آینده کالایی کم شود، تقاضا بالا می‌رود. مهم‌ترین کاری که کمک می‌کند تا این مشکل را رفع کنیم، مدیریت فضای تقاضا و رفتار مشتری است که اتفاق نیفتاد و به فضای مصرف آرامش داده نشد. هم‌اکنون با تعدیل نسبی عرضه و تقاضا شرایط بازار مرغ بهتر شده و در آینده‌ای نزدیک باثبات‌تر خواهد شد.
مبصری درباره این‌که اظهار می‌شود با تکمیل زنجیره تولید ۲۵درصد از قیمت مرغ کم می‌شود، توضیح داد: در زنجیره‌های تأمین و تولید هزینه در برابر مقدار تولید کاهش پیدا می‌کند. مزیت زنجیره تولید این است که با صرفه‌جویی در مقیاس تولید باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود، اما قیمت در بازار تعیین می‌شود. حتی اگر زنجیره‌ها بتوانند با هزینه کم‌تری این کالا را تولید کنند، اگر به اندازه تقاضای مرغ نداشته باشیم، قیمت بالا خواهد رفت. ممکن است بتوان هزینه را کم کرد، ولی اگر باعث کاهش قیمت شود، تقاضا بالا می‌رود. در حالت عادی قرار است کاهش هزینه‌ها توأم با رقابت بازار شود و در این صورت قیمت هم کاهش می‌یابد، اما اگر قیمت‌گذاری دستوری داشته باشیم، تأثیرگذاری لازم را نداریم و هرچه تولید کنیم، با کسری مواجه می‌شویم، چون تقاضا از سوی سایر کالاها به‌سمت مرغ می‌آید که در این مدت شاهد آن بودیم.

تولید یک‌هزار و ۸۳۰تن مرغ برای تهران
دبیر انجمن تولیدکنندگان زنجیره‌ای گوشت مرغ با بیان این‌که هم‌اکنون دو برابر حالت عادی یعنی یک‌هزار و ۸۳۰تن مرغ برای تهران تولید می‌شود، ولی هنوز ثبات لازم به وجود نیامده است، گفت: این شرایط نشان می‌دهد جهت تقاضا تغییر کرده، وگرنه دلیلی ندارد که میزان نیاز استان تهران از یک‌هزار و ۲۰۰تن بیش‌تر شده باشد. 
مبصری اظهار داشت: وقتی هنوز صف مرغ می‌بینیم، نشان می‌دهد که عطش تقاضا بالاست و با اطمینان دادن به فضای مصرف، این فضا تعدیل خواهد شد. باید به فضای مصرف تعادل و به همه اطمینان بدهیم که مرغ به اندازه کافی وجود دارد.
وی درباره واردات ۵۰هزار تنی مرغ در سال حمایت از «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» نیز اظهار کرد: این تصمیمات حاکمیتی است و به‌عنوان تولیدکننده ۱۰۰درصد از واردات مرغ ناراضی هستم. اگر قیمت‌گذاری دستوری برای بلندمدت قیمت مرغ را ثابت نگه‌ نمی‌داشت، هم‌اکنون نه‌تنها مجبور به واردات نبودیم، بلکه می‌توانستیم مرغ را صادر کنیم.

می‌توان یارانه اقشار ضعیف را مستقیماً به خود آن‌ها پرداخت
مبصری ادامه داد: در شهریورماه سال۹۹ با وجود افزایش قیمت نهاده‌ها از سوی ستاد تنظیم بازار و شورای رقابت مقاومتی در برابر افزایش قیمت رخ داد که معتقدیم این اقدام باعث عقب‌نشینی تولیدکننده از تولید شد. متأسفانه زنجیره‌هایی که متکی بر مزیت صرفه‌جویی در مقیاس بودند و باید در آن‌ها با توجه به توانایی و تکنولوژی ۴۰کیلو در مترمربع برداشت داشته باشیم (لازمه آن این است که تنوعی از وزن داشته باشیم و وزن‌های پایین‌تر را به ذخایر استراتژیکی کشور و وزن‌های بالا را روانه بازار کنیم) از بین رفتند و تأمینی که می‌توانست توسط این زنجیره‌ها انجام شود، انجام نشد؛ درصورتی‌که زنجیره‌ها می‌توانستند درصورت تعیین‌نشدن قیمت دستوری تولید و کنترل فضای مصرف را در دست داشته باشند. نمی‌گوییم باید به مصرف‌کننده فشار بیاوریم، بلکه باید مصرف‌کننده را توانمند کنیم. هرچند نمی‌توان به‌طور ۱۰۰درصدی از مصرف‌کننده حمایت کرد، اما می‌توان یارانه اقشار ضعیف را مستقیماً به خود آن‌ها پرداخت.
وی افزود: به‌عنوان مثال اگر سرانه مصرف مرغ در کشور برای هر نفر ۳۰کیلو باشد، برای یک خانوار با جمعیت 1/3دهم نفر باید در سال ۹۳کیلو مرغ تهیه کنیم. اگر مرغ کیلویی ۱۰هزار تومان باشد، حداکثر مصرف ۱۰۰کیلو مرغ در سال یک‌میلیون تومان می‌شود؛ یعنی برای حمایت از ۲۰هزار خانوار یک‌میلیون واریز می‌شد، ۲۰هزار میلیارد می‌شد، اما برای سال آینده فقط شش‌میلیارد برای واردات نهاده در نظر گرفته شده است و اگر قیمت دلار آزاد منهای دلار دولتی ضرب شود، حدود ۱۲۰هزار میلیارد تومان می‌شود. باید گفت نگاه سیستمک و کلی‌نگر به یک مجموعه تولیدی باعث بروز مشکلات فعلی شود.
مبصری گفت: راهکار تنظیم بازار مرغ کنار گذاشتن قیمت‌گذاری دستوری است. باید قیمت‌گذاری دستوری کنار گذاشته شود و تولید گسترش پیدا کند تا تولیدکننده بتواند محصولش را در رقابتی آزاد به فروش برساند و صادرات در بلندمدت کاملاً آزاد باشد و از اقشار آسیب‌پذیر نیز با پرداخت مستقیم یارانه حمایت شود. تولیدکننده با قیمت ۲۴هزار ۹۰۰تومانی امروز از تولید متضرر نمی‌شود، اما قیمت یک مسأله پویا است و ممکن است هفته بعد تولیدکننده با این قیمت ضرر کند. 
وی اظهار داشت: تولید به فاکتورهای زیادی ربط دارد و قیمت‌گذاری شش‌ماهه به ضرر تولیدکننده است. این قیمت‌گذاری آبرویی برای دولت نمی‌خرد. یک مسأله دینامیک را نمی‌توان با مسائل استاتیک حل کرد و عرضه و تقاضا وضعیت متفاوتی را در بازار رقم می‌زند.